BUDDYJSKA DOKTRYNA

Widać więc z tego, że buddyjska doktryna po­nownych narodzin stawia śmierć w szczególnej sy­tuacji, z całą pewnością odmiennej od tego, czego nauczała tradycja zachodnia. Problem nie polega na osiągnięciu nieśmiertelności, lecz na wyjściu po­za nią.Dlatego nirwanę ujmuje się jako miejsce, w któ­rym nie ma śmierci; nie oznacza to jedrak, aby życie trwało tam bez końca. Nirwana istnieje, jak to przedstawiliśmy, poza królestwem wcieleń, a więc poza istnieniem jednostkowym. Niektórych komentatorów zastanawiało, dlaczego jednym z „nie rozstrzygniętych” pytań, na które Budda odmawiał odpowiedzi nie dlatego, iż było nieroz­ważne czy niestosowne, lecz dlatego że było źle skonstruowane, było pytanie: czy Budda albo święty po osiągnięciu po śmierci końcowej nirwa­ny istnieje czy nie istnieje.