WIELU LUDZI ZACHODU

Wielu ludzi Zachodu przyjmowało to wszystko jako wyraz pesymistycznego poglądu na świat, aczkolwiek zadziwiające jest, że wyznawcy wie­rzenia, które wydaje się tak posępne, są często bardzo pogodni. Przygnębiające wrażenie, jakie sprawia ta nauka, jest mylące. Nie należy bowiem zapominać, że obok strony czarnej występuje tu i jasna. Niezmącona pogoda nirwany, spokój święto­ści pozostają jako pozytywne cele. Co więcej, Bud­da nie przeciwstawiał się istnieniu uciech człowie­ka, lecz wskazując na leżący u podstaw wszystkie­go brak zadowolenia (w tym miejscu użycie w przekładzie terminu „cierpienie” byłoby za mocnym sformułowaniem) mówił, że prawdziwe szczęście jest w drodze, którą należy iść. To jest właściwy sposób przezwyciężenia ponownej śmierci, która obraca w gorzki żart osiągnięcia i radości człowieka.