WIARA W PONOWNE NARODZINY

Po drugie, wiara w ponowne narodziny nadaje trochę paradoksalnego zabarwienia koncepcjom nieba, czyśćca itd. Buddyzm bowiem nie zaprzecza istnieniu wyższych i niższych sfer istnienia poza rzeczywistością tego świata, nie zaprzecza również istnieniu bogów, choć odrzuca doktrynę stwórcy. Jednostka może ponownie narodzić się w niebie za sprawą dobrych uczynków; nie jest to jednak końcowe wyzwolenie. Niebo nie jest wieczne, jak wszystko inne. To samo, na szczęście, dotyczy piekła. Podobnie nie jest wieczny dobry bóg Brah­ma i inne bóstwa. Jak na ironię, muszą się oni uczyć od Budidy, osiągnąć zaś nirwanę można tylko poprzez ludzkie istnienie. Uzyskanie nir­wany jest więc osiągnięciem czegoś wyższego niż niebo i wznioślejszego niż stan boski.