Zagadnienia prawne, które powinna znać każda babcia i dziadek

Zbliża się Dzień Babci i Dziadka. Oprócz wizyty i prezentu warto też zadbać o to, by dziadkowie znali prawa, jakie im przysługują. Polskie prawo daje im wiele uprawnień względem najmłodszych członków rodziny.

Prawo do kontaktów z wnukami

Zerwane więzi między dziadkami, a rodzicami, niestety zazwyczaj przekładają się na brak kontaktu również z wnukami. Z art.113 KRiO jasno wynika, że dziadkowie mają prawo sądownie uregulować relację z wnukami. W praktyce polegają one na przebywaniu z dzieckiem w formie odwiedzin, spotkań czy zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu. Również kontakty z wnukiem mogą być ustanowione prawnie. Wówczas dziadkowie mogą z dzieckiem bezpośrednio się porozumiewać.

 – Bardzo często spotykam się ze sprawami, gdzie dziadkowie pragną sądownie uregulować kontakty z wnukami. Zachęcam do tego, ponieważ nie jest trudne do uzyskania. Sądy biorą pod uwagę ważną rolę rodziny i wszystkich jej członków, nawet tych starszych, w wychowaniu najmłodszych – mówi Katarzyna Bórawska, adwokat specjalizująca się w prawie rodzinnym i karnym.

Dożywotnia pomoc

Dziadkowie często przepisują majątek na wnuczków. Za nieruchomości lub inne formy darowizny przysługiwać może im dożywotnia opieka. W jej zakres często wlicza się zapewnienie dziadkom wyżywienia, odzieży, środków na opał czy pomoc i pielęgnację w chorobie. Powszechne stała się umowa cywilno-prawna tzw. dożywocia podpisywana u notariusza. Wówczas właściciel majątku daruje go osobie trzeciej z zamian za dożywotnią opiekę.

–Z każdą umową, którą dziadkowie mają podpisać, powinni udać się do adwokata lub radcy prawnego, by zabezpieczyć się przed nieprzyjemnościami ze strony spadkobierców. Niestety wciąż słyszymy o przypadkach, gdzie osoby starsze są eksmitowane z nieruchomości przez członków rodziny, którym swój majątek przepisali. To rażąco godzi w elementarne poczucie sprawiedliwości. Dziadkowie powinni zawsze pod uwagę brać umowę tzw. dożywocia i u notariusza określić bardzo szczegółowo, jakie obowiązki powinny obowiązywać spadkobierców – dodaje Katarzyna Bórawska.

Alimenty od dziadków lub na rzecz dziadków

Alimenty przysługują nie tylko na dzieci, ale również od dzieci na rodziców czy dziadków. Babcia lub dziadek, którzy są w trudnej sytuacji materialnej, w pierwszej kolejności powinni zgłosić się do własnych dzieci. Jednak, gdy i ich sytuacja finansowa jest kiepska, przysługiwać mogą alimenty od wnuków. Wynika to z art. 132 KRiO. By je otrzymać, należy złożyć pozew do sądu rejonowego z opisem sytuacji materialnej swojej i wnuków z wyjaśnieniem, dlaczego to od nich chcemy wyegzekwować comiesięczną pomoc finansową. Pamiętać należy, że uprawnienie to działa dwustronnie. Wnukowie, którzy żyją w niedostatku mogą  także pozwać dziadków o alimenty. Jak się przed tym bronić? Swoją sytuacje należy skonsultować z adwokatem.