WIECZNA DUSZA

Odwrotnie, wieczna dusza uwolniona ze sta­nów psychicznych i fizycznych, które ujawniają się w cyklu reinkarnacji, teraz istnieje w pełnym wy­obcowaniu. To wyobcowanie nie podlega cierpie­niu, lecz poza tym jest stanem obojętnym. Pierwot­na forma jogi była prawdopodobnie ateistyczna (to znaczy nie uznawano osobowego stwórcy), choć póź­niejszy rozwój wskazuje na istnienie wiary w Boga — jedyną duszę nie podlegającą procesowi dąże­nia do wyzwolenia, medytacja zaś na temat Boga może pomóc joginowi w jego dążeniu do wyzwole­nia. Później okaże się, że ogólne założenia jogi zbli­żają się do dżinizmu i wczesnego buddyzmu, choć buddyzm odrzuca nieśmiertelną duszę.