WYSTĘPOWANIE W RÓŻNYCH REGIONACH

Zaratusztrianizm antycypował doktrynę chrze­ścijańską w zakresie wiary w dwa sądy: sąd indy­widualny każdej duszy natychmiast po śmierci i równoczesny sąd ostateczny wszystkich istot ludz­kich, zarówno umarłych, jak wówczas żyjących. Występowanie w dwóch różnych regionach tego osobliwego i pełnego sprzeczności wewnętrznych wierzenia wskazuje na istnienie niewątpliwych związków historycznych: tzn. chrześcijaństwo mu­siało przyjąć tę wiarę od zaratusztrianizmu. Na pierwszeństwo zaratusztrianizmu wskazuje nie tyl­ko chronologia — zaratusztrianizm wyprzedza o     około sześć stuleci chrześcijaństwo — lecz tekże związek w zaratusztrianizmie między ostatecznym sądem wszystkich dusz i wiarą w ostateczne i roz­strzygające zwycięstwo dobrego boga Ahura-Mazdy nad złym duchem Arymanem w walce toczą­cej się między tymi dwiema duchowymi siłami.